ERGENLİK ÖNCESİ VE ERGENLİK DÖNEMİNDE ÇOCUKLARDA SÜRAT - II
Ahmet ALPTEKİN,
Mehmet KALE, Erbil HARBİLİ, Caner AÇIKADA
Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksek Okulu
Tablo 2 : Büyüme evreleri
|
|
Kız |
Erkek
|
|
|
Bebeklik |
0-2 yaş |
0 –2 |
yaş |
|
Çocukluk |
3 - 8 yaş |
3
- 10 |
yaş |
|
Hızlı Büyüme |
9 -10 yaş |
11 – 13 |
yaş |
|
Buluğ Çağı |
11 - 12 yaş |
14 – 16 |
yaş |
|
Adolesan |
13 - 18 yaş |
17 – 22 |
yaş |
|
Yetişkinlik |
19-23 yaş |
23 - |
yaş |
Farklı yaşlardaki gençlerde, sürat-kuvvet, sürat veya gücün antrene edilebilmesi konusunda çok az sayıda kontrollü çalışma mevcuttur. Çünkü ergenlik öncesi, ergenlik ve ergenlik sonrası kız ve erkekler tüm dönemlerde uygun dayanıklılık antrenmanlarına kassal kuvvette bir artmayla cevap verebilirler. Aynı zamanda bu gibi antrenmanlar sürat-kuvvet, sürat ve güçte artmaya da neden olabilirler. Dolayısıyla sürat eğitimi için ergenlik öncesi ve ergenlik döneminde vücutta meydana gelen fiziksel, fizyolojik ve psikolojik gelişmeler ve değişimler hakkında bilgi sahibi olarak, çocuk ve gençlerin antrenmana duyarlı oldukları yaş döneminde uygun egzersizleri yaptırmak gerekir (Mero, 1998). Tablo 3'de kuvvet geliştirici antrenmanların hangi dönemde ne kadar yapılması gerektiği gösterilmiştir (Letzelter ve Letzelter, 1990).
Tablo 3 : Yaşlara göre
kuvvet antrenmanları
|
Motorik Özellikler |
5 - 8 yaş |
8 -10 yaş |
10-12 yaş |
12 - 14 yaş |
14 -16 yaş |
16
-18 yaş |
18 - 20 yaş |
|
Maksimal Kuvvet |
|
|
|
+ K |
+++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
|
|
|
+ E |
++ E |
+++ E |
|
|
Çabukluk |
|
|
+ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
|
|
+ E |
++ E |
+++ E |
+++ E |
|
|
Kuvvette Devamlılık |
|
|
+ K |
++ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
|
|
+E |
+E |
++E |
+++E |
|
|
Aerob Dayanıklılık |
|
+ K |
+ K |
++ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
+ E |
+ E |
++ E |
++ E |
+++ E |
+++ E |
|
|
Anaerob Dayanıklılık |
|
|
|
+ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
|
|
|
+ E |
++ E |
+++ E |
|
|
Reaksiyon Sürati |
|
+ K |
+ K |
++ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
+ E |
+ E |
++ E |
++ E |
+++ E |
+++ E |
|
|
Döngüsel Olmayan |
+ K |
++ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
|
Sürat |
|
|
+ E |
++ E |
+++ E |
+++ E |
|
|
Döngüsel Sürat |
|
|
+ K |
++ K |
++ K |
+++ K |
+++.K |
|
|
|
|
+ E |
++ E |
+++ E |
+++ E |
|
|
Esneklik |
++ K |
++ K |
++ K |
+++ K |
+++ K |
+++ K |
+++ K |
|
|
++ E |
++ E |
1++ E |
,-+++ E i |
+++ E |
+++ E |
+++ E |
+ :
Dikkatli (Haftada 1 - 2 kez).
++ :
Arttırma başlar (Haftada 2 - 5 kez).
+++ : Üst düzey antrenman.
5-7 yaşlarında hareketler yavaş
gerçekleşir ve kaba beceri özelliğini taşır. Bu yaşlarda genel hareket
süratinde bir iyileşme görülür. Bu gelişme, uygun alıştırmalarla, özellikle
koşu hareketlerinde belirgin bir biçimde ortaya çıkar. Reaksiyon sürati de bu
yaşların sonlarına doğru gelişme gösterir. 6-9 yaşları arası en büyük
ilerlemeyi kaydeder. Bu durum özellikle adım frekansının artmasında
belirginleşir. Adım frekansı 12 yaşındaki çocuklarda en yüksek değerine ulaşır
ve bu yaştan sonra gerifemeye başlar. Gerilemenin ortaya çıktığı bu yaşlarda
hareketi hızJı tamamlama konusunda kuvvet ve hareket genişliği (adım uzunluğu)
daha belirleyici rol oynar. Reaksiyon sürati 6-9 yaşlarından başlayarak 13 yaşına
dek çok hızlı bir artış gösterir ve hemen hemen yetişkinlerin değerine ulaşır
(Letzelter ve Letzelter, 1990). Bu dönemde en büyük kalp atım hızı kızlarda 11 yaşlarında,
erkeklerde ise daha sonra görülmektedir. 10-12 yaşlarındaki erkek çocuklarda
aerobik kapasite zaten yüksek olduğundan antrenmanın etkisi görülmez. Kız
çocuklarında ise antrenmanın etkisi görülmektedir (Jarver, 1991).
Ergenlik dönemi
Bütün sürat özellikleri, sinirsel süreçlerin gösterdiği hareketliliğe bağlıdır.
Bu hareketlilik, ergenlik döneminde maksimum değerlerine ulaşır ve gelişimini
tamamlar. Reaksiyon konusundaki koşullar, yetişkin değerleri dediğimiz en
yüksek değerlerine erişir. Kısa mesafedeki sprint süreleri üzerine yapılan
araştırmalar, hareket süratinin olgunlaşmaya bağlı olarak erkek ve kızlarda
ergenlik dönemine kadar aynı gelişmeyi gösterdiğini, diğer bir deyişle sürekli
arttığı ve performans farklarının neredeyse hiç ortaya çıkmadığını
göstermektedir. Ancak sürat erkeklerde artmaya devam ettiği halde, kızlarda
ergenlikle birlikte duraksamaktadır (Muratlı, 1997). Kızlarda kilo artışı ve
enine büyüme bu dönemde başlar. Erkeklerde ise 15 yaşlarına kadar boy uzaması
devam edip, ardından enine büyüme başlar. Ergenlik döneminde yapılan
antrenmanlarla, boy ve vücut ağırlığı yönünden daha iyi bir gelişme
gösterdikleri ve vücut yağının gittikçe azaldığı kanıtlanmıştır (Jarver, 1991).
Bu dönemde gelecekte iyi hareket performansını götürecek yetenekler oluşur.
Genellikle koordinasyon yeteneği, hareket anatomisi, motorsal öğrenme yeteneği,
uyum yeteneği, fiziksel yetenekler (özellikle çabukluk) bu dönemde gelişir
(Muratlı, 1997).
Ergenlik öncesi ve ergenlik dönemi baslangıcında sürat antrenmanı (6-14
yaş) : Bu yaşa özgü eğitim anlayışı, özellikle reaksiyon ve lokomotor (yer
değiştirme) sürati gelişmekle birlikte, ivmelenme (hızı arttırabilme)
yeteneğinin geliştirilmesini de kapsar. Süratte devamlılık antrenmanları
yapılmaz. Bu yaş döneminin sonlarına doğru uygun düşen hareket genişliği, çabuk
kuvvet gelişimi ve teknik mükemmelliği içeren, branşa özgü sürat çalışmalarına
yer verilmelidir. Ergenlik döneminde maksimal yüklenmeli sürat çalışmalarına
yer verilmelidir. Önemli olan yüklenme sürelerinin (yaklaşık 5 s süren)
alaktasit enerji oluşumu bölgesi içinde yer almaya devam edecek biçimde kısa
tutulmasıdır. Anaerob alaktasit enerji sisteminin 6 s kadar süren maksimal
yüklenmelerde etkili olduğunu göz önüne alırsak, en iyi sprinterlerde bile 100 m
yüklenmesinin bir bölümü laktasit ortamda gerçekleşir. Bu bakimdan çocuklarda
sürat eğitiminde, ergenlik döneminin ortalarından başlayarak süratte devamlılık
antrenmanlarında interval yönteme baş vurulur (Letzelter ve Letzelter, 1990).
Ergenlik ve gelişim döneminde sürat antrenmanı (13-17 yaş) : Genç
atletlerin iki yıllık antrenmanın birinci yılı spor branşının özelleşmeye
başladığı dönemdir. Bu iki yıl boyunca ana amaç, genel fiziksel kapasitenin çok
yönlü olarak geliştirilmesi ve ilerlemesini sağlamaktır. Bunun yanında sürat
kapasitesinin geliştirilmesi için, hala hazırda bulunan maksimum sürat
kapasitesinin standart koşullar altında geliştirilmesi üzerinde durulmamalıdır.
Daha etkili ilerleme için tepe yukarı, kumda üzerinde, ağırlık yelekleriyle
vb.. koşular standart koşullara alternatif koşulardır. Bu dönemde antrenmanlardaki farklılık, farklı koşullar altında
koşu süratinde sürekli değişmeyi gerektiren basketbol, futbol, hentbol gibi
oyunlarda değişik sprint koşularının temel antrenmanlarının öğrenilmeye
başlanmasından kaynaklanmaktadır. Bu dönemin süratin geliştirilmesi için
mükemmel bir yaş döneminin olduğu unutulmamalıdır. Fakat hareket yeteneğinin
geliştirilmesinin fiziksel kapasitenin geliştirilmesinden önce
gerçekleştirilmiş olması gerekir. Bu nedenle takoz çıkışıyla startın
öğretilmesi için acele etmeye gerek yoktur. Çocuklara başlangıçta, çeşitli
pozisyonlarda farklı komutlarla ayakta çıkış ve ivmelenmeyi öğretmek gerekir
(Tabashnik ve Timoschenko, 1987).
Kuvvet ve güç bu dönemde sıçrama
egzersizleri, sağlık topuyla egzersizler ve vücut ağırlığının %50-80'ni ile yapılan
direnç egzersizleriyle geliştirilir (tabashnik ve Timoschenko, 1987). Farklı
türden sıçramalar uygularken merkezi sinir sistemi, sıçrama için gereken
nöromusküler koordinasyonu yönetmek için farkfı motor programlar kullanır.
Sadece konsentrik aktivasyon gerektiren skuat sıçrama (SS) patlayıcı kuvvetin
temel fonksiyonel belirleyicisi olarak kullanılabilir. Orta düzeyde eksentrik
aktivasyonu takiben yüksek konsentrik aktivasyon içeren aktifi sıçrama (AS) daha
karışık zamanlama ve motor üniteierin yavaş katılımını içermekte, dolayısıyla
da tendon ve kas fiberlerinin eksentrik hareketi sebebiyle daha yüksek güçle
gerilmektedir. Derinlik sıçraması (DS) yüksek eksentrik aktivasyonu takiben
yüksek konsentrik aktivasyonu içermekte ve yüksek koordinasyon ile motor ünitelerin
aşırı aktivasyonunu gerektirmektedir. Böylece SS patlayıcı kas kuvvetinin
potansiyeli için temel teşkil ederken, AS ve DS bu potarsiyelin gelişimini
yansıtmaktadır (Bencke ve ark., 2002). Bu dönemde atletlerin uzun veya üç adım
atlama, engelli koşu, yüksek atlama, gülle atma, 30 m ve 60 m sprintlerine, 150
m, 200 m ve 300 m koşu ve bayrak yarışlarına katılmaları tavsiye edilir. Genç
sprinterlerin gelişimini kontrol etmek için düzenli testlere tabi tutulması
tavsiye edilmekiedir (Tabashnik ve Timoschenko, 1987).
Açıklanan temei bilgilerden hareketle;
ölçümü yapılan kız ve erkek atletlere ait veriler, bu bilgiler ışığında
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ancak, bir kısım değerlendirmelerin güvenilir
olması, daha çok sayıda çocuk ve gençte yapılacak ölçüme ve aynı atletlerdeki
ölçümlerin uzun süreli tekrarlanmasına bağlıdır.
YÖNTEM
Denekler
Atletizm yetenek modeli oluşturmak
amacıyla yıldız ve genç milli takımlar düzeyinde aday kadroya çağrılan 23 erkek
(yaş: 13,86 ± 1,48 yıl) ve 28 kız atlet (yaş: 12,92 ± 1,21 yıl) çalışmaya
gönüllü olarak katılmıştır.
Veri toplama
araçları ve işlem yolu
10 m, 20 m, 30 m ve 40 m'lerin herbirinin ayrı ayrı geçiş süreleri ve 40
m koşusunun 20.- 25.- 30.-35. m.'lerindeki geçiş süreleri telemetrik fotosel
(Prosport / Tümer elektronik) yardımıyla belirlenmiştir. Adım sıklığı ve adım
uzunluğunu belirlemek için 40 m sürat koşusunda, 25-30. m arasındaki 5 m'lik
mesafe saniyede 50 kare görüntü alan Panasonic MS5 marka video kameraya
kaydedilmiştir. Görüntüler Ariel Hareket Analizi (APAS) programında işlenerek
adım sıklığı ve uzunluğu sayısal veri olarak elde edilmiştir.
Elde edilen veriler üzerinde yaş gruplarına göre ortalama ve
standart sapma değerleri hesaplanmıştır.
BULGULAR
Bu çalışmada, 11-17 yaş grubu üst düzey genç atletlerin sürat özelliğinin
değerlendirilmesi için yapılan 10 m, 20 m, 30 m, 40 m sprint performansları iki
kez ölçülerek en iyi geçiş süresi dikkate alınmıştır. Tablo 4'te yaş gruplarına
göre kız atletlere ait geçiş sürelerinin ortalama ve standart sapma değerleri
verilmiştir.
12 yaş grubunda branşlar göz önüne alındığında bütün mesafelerde sprint
grubunun ortalama dereceleri orta-uzun grubundan daha iyidir. Sprint grubundaki
Tuğçe Koçali sprint grubu ortalamasının üstündedir. Aynı sporcu orta-uzun
mesafecilerin ortalaması ile karşılaştırıldığında 30 m haricindeki dereceleri
ortalamanın altındadır. Ancak bu sporcunun antrenman yaşı 3 ay olması
dereceleri etkilemiş olabilir. Ayrıca orta-uzun mesafe grubundan Özlem Kaya'nın
bütün dereceleri kendi grup ortalamasının altındadır ve sprint grubunun 10 m
ortalamasının altındadır.
13 yaş grubunda branşlar göz önüne alındığında bütün mesafelerde sprint
grubunun ortalama dereceleri orta-uzun grubundan daha iyidir. Sprint grubundaki
Hanife Toker sprint grubu ortalamasının üstündedir. Aynı sporcu orta-uzun
mesafecilerin ortalaması ile karşılaştırıldığında 20 ve 40 m haricindeki
dereceleri ortalamanın altındadır. Ancak, sprint sırasında bazı sporcuların
performansfarı dalgalanma gösterebilir. Hanife Toker'de dış faktörlerden
etkilenmiş gözükmektedir. Ayrıca orta-uzun mesafe grubundan İclal Kaçmaz'ın
bütün dereceleri kendi grup ortalamasının üzerindedir.
Tablo
4 : Yaş gruplarına göre kız atletlere ait 10 m, 20 m, 30 m, 40 m geçiş
süreleri.
|
|
|
|
Ant |
|
|
Geçiş Süresi |
(sn) ' |
|
Adı Soyadı |
Yaş (yıl) |
Branş |
Yaşı (ay) |
10m |
20 m |
30 m |
40 m |
|
Cemile Eser |
11 |
800-1500 |
18 |
1.98 |
3.56 |
5.08 |
6.31 |
|
Şilan Gill Eser Baltacı |
12 |
100-Uzun at |
24 |
1.85 |
3.18 |
4.54 |
5.90 |
|
Sümeyra Mutlu |
12 |
100-Uzun At |
12 |
1.99 |
3.30 |
4.74 |
6.01 |
|
Menekşe Şeker |
12 |
1500 |
12 |
2.04 |
3.46 |
4.99 |
6.27 |
|
Esin Avcı |
12 |
800-1500 |
36 |
2.19 |
3.73 |
5.59 |
6.94 |
|
Fatma Baştuğ |
12 |
1200 |
12 |
2.05 |
3.57 |
5.04 |
6.46 |
|
Tuğçe Koçali |
12 |
75 |
3 |
2.02 |
3.55 |
5.15 |
6.27 |
|
Meral Korkmaz |
12 |
800-1500 |
36 |
1.99 |
3.58 |
5.24 |
6.47 |
|
Özlem Kaya |
12 |
800-1500 |
36 |
1.91 |
3.40 |
3.77 |
5.90 |
|
Ebru Altan |
12 |
800-1500 |
24 |
2.09 |
3.67 |
5.26 |
6.59 |
|
Melike Aslan |
12 |
800-1500 |
36 |
2.06 |
3.73 |
5.28 |
6.60 |
|
Hülya Acar |
12 |
1500 |
24 |
2.11 |
3.73 |
5.29 |
6.72 |
|
Elif Yıldırım |
12 |
100-200 |
18 |
1.86 |
3.24 |
4.61 |
5.89 |
|
Gizem Öztaş |
12 |
75 |
24 |
1.90 |
3.28 |
4.62 |
5.72 |
|
ORT. |
|
|
|
2.00 |
3.49 |
4.93 |
6.29 |
|
S.S. |
|
|
|
0.10 |
0.20 |
0.47 |
0.38 |
|
Hilal Doğru |
13 |
1500 |
24 |
1.84 |
3.18 |
4.47 |
5.69 |
|
Burcu Baharkul |
13 |
Uzun At-Eng |
54 |
1.84 |
3.17 |
4.65 |
5.80 |
|
Gülcan Mıngır |
13 |
800-1000 |
36 |
1.96 |
3.19 |
4.70 |
6.08 |
|
İclal Kaçmaz |
13 |
800-1500 |
36 |
2.07 |
3.65 |
5.09 |
6.42 |
|
Merve Çalışkan |
13 |
100-200 |
18 |
1.86 |
3.27 |
4.60 |
5.82 |
|
Hanife Toker |
13 |
100-200 |
30 |
2.01 |
3.28 |
4.83 |
6.05 |
|
Merve Yamacı |
13 200-300-Uzun At- 36 |
1.87 |
3.21 |
4.53 |
5.73 |
||
|
|
|
75m.Eng |
|
|
|
|
|
|
ORT. |
|
|
|
1.92 |
3.28 |
4.70 |
5.94 |
|
S. S. |
|
|
|
0.09 |
0.17 |
0.21 |
0.26 |
|
Leyla Kömür |
14 |
800-1500 |
36 |
2.10 |
3.64 |
5.01 |
6.46 |
|
Elif Torun |
14 |
800 |
36 |
2.00 |
3.46 |
4.82 |
6.32 |
|
Hatice Gezgin |
14 |
800-1500 |
36 |
1.96 |
3.41 |
4.84 |
6.18 |
|
Dilek Çimenkaya |
14 |
800-1500 |
24 |
1.97 |
3.23 |
4.84 |
6.30 |
|
Fatma Bati |
14 |
1500-3000 |
36 |
1.98 |
3.31 |
4.76 |
6.16 |
|
Nilgün Aydoğmuş |
14 |
800-1500 |
42 |
2.01 |
3.57 |
4.94 |
6.15 |
|
ORT. |
|
|
|
2.00 |
3.44 |
4.87 |
6.26 |
|
S.S. |
|
|
|
0.05 |
0.15 |
0.09 |
0.12 |
|
Seyhan Doğan |
16 |
100-Uzun at |
96 |
1.88 |
3.18 |
4.31 |
5.55 |
|
Selin Erdoğdu |
16 |
100-200 |
48 |
1.93 |
3.28 |
4.55 |
5.68 |
|
ORT. ' |
|
|
|
1.91 |
3.23 |
4.43 |
5.62 |
|
S.S. |
|
|
|
0.04 |
0.07 |
0.17 |
0.09 |
Tablo 5'te yaş gruplarına göre erkek
atletlere ait geçiş sürelerinin ortalama ve standart sapma değerleri
verilmiştir.
Tablo 5 : Yaş gruplarına göre erkek atletlere ait 10 m, 20
m, 30 m, 40 m geçiş süreleri.
|
Adı Soyadı |
Yaş |
Gerçek |
Ant Yılı |
|
Geçiş Süresi (sn) |
|
||
|
|
(yılj |
Yaş {yıl} Branş |
(ay) |
10m |
20 m |
30 m |
40 m |
|
|
Kazım Akkoyun |
11 |
11 |
1500 |
24 |
1.94 |
3.41 |
4.79 |
5.98 |
|
Zafer Bekir |
12 |
12 |
Kros-1500 |
24 |
1.91 |
3.36 |
4.70 |
5.93 |
|
Tolga Ediz |
11 |
12 |
75 m |
36 |
1.88 |
3.23 |
4.61 |
5.62 |
|
Murat Işık |
12 |
12 |
800 m |
24 |
2.04 |
3.63 |
4_26 |
6.56 |
|
Mehmet Akkoyun |
12 |
12 |
800-1500 |
24 |
2.02 |
3.46 |
4.86 |
6.19 |
|
ORT. |
|
|
|
|
1.96 |
3.40 |
4.60 |
6.07 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.07 |
0.16 |
0.25 |
0.39 |
|
Mehmet Akif Ekici |
13 |
13 |
Güile |
96 |
1.81 |
3.11 |
2.28 |
5.54 |
|
Anıl Şenova |
13 |
13 |
Uzun Atlama |
8 |
1.76 |
3.10 |
4.25 |
5.46 |
|
Abdurrahim Aydın |
13 |
13 |
1500 |
12 |
1.82 |
3.08 |
4.48 |
5.71 |
|
Şaban Ablak |
11 |
13 |
1500 |
12 |
1.90 |
3.30 |
4.65 |
5.95 |
|
ORT. |
|
|
|
|
1.82 |
3.14 |
3.91 |
5.66 |
|
s.s. |
|
|
|
|
0.05 |
0.10 |
1.10 |
0.21 |
|
Ahmet Ören |
14 |
14 |
800-1500 |
9 |
1.67 |
2.99 |
4.16 |
5.50 |
|
Murat Taşdemir |
14 |
14 |
1500-3000 |
24 |
1.93 |
3.42 |
4.81 |
6.08 |
|
Emrah Çoban |
12 |
14 |
800-1500 |
12 |
1.72 |
3.02 |
4.22 |
5.26 |
|
Medeni Demir |
12 |
14 |
800-1500-2000-3000 |
24 |
1.78 |
3.12 |
4.41 |
5.55 |
|
Rıdvan Komi |
11 |
14 |
800-1500-2000-3000 24 |
1.79 |
3.12 |
4.36 |
5.44 |
|
|
ORT. |
|
|
|
|
1.80 |
3.17 |
4.45 |
5.58 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.08 |
0.17 |
0.25 |
0.35 |
|
Mufdat Öztürk |
15 |
15 |
800-1500-2000 |
24 |
1.83 |
3.19 |
4.59 |
5.66 |
|
Mehmet Y Yılmaz |
14 |
15 |
Kros-800 |
24 |
1.83 |
3.15 |
4.51 |
5.59 |
|
Fırat Koçlardan |
13 |
15 |
800-2000 |
36 |
1.88 |
3.28 |
4.6 |
5.66 |
|
Harun Dere |
13 |
15 |
800-1500-2000-3000 |
1.94 |
3.22 |
4.58 |
5.83 |
|
|
Vedat Günen |
13 |
15 |
2000 |
24 |
1.87 |
3.34 |
4.62 |
5.77 |
|
Yakup Ürgün |
13 |
15 . |
800-1500-2000 |
24 |
2.04 |
3.54 |
4.78 |
6.31 |
|
Fecri Kaya |
13 |
15 |
800-1500 |
60 |
1.87 |
3.29 |
4.62 |
5.73 |
|
ORT. |
|
|
|
|
1.93 |
3.34 |
4.65 |
5.91 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.08 |
0.13 |
0.08 |
0.27 |
|
Sedat Günen |
15 |
16 |
800-3000 |
24 |
1.76 |
3.16 |
4.47 |
5.40 |
|
Cemal Yusufoğlu |
14 |
17 |
2000 |
5 |
1.82 |
3.08 |
4.32 |
5.54 |
|
ORT. |
|
|
|
|
1.79 |
3.12 |
4.395 |
5.47 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.04 |
0.06 |
0.11 |
0.10 |
Tablo 6'da yaş gruplarına göre kız
atletlerin 25-30 m'ler arasındaki adım frekansı ortalama ve standart sapma
değerleri verilmiştir.
Tablo 6 : Kız atletlerin yaş gruplarına göre 25-30 metreler arasındaki adım frekansı ortalama ve standart sapma değerleri.
|
Adı Soyadı |
Yaş (yıl) |
Branş |
Ant Yaşı (Ay) |
Adım frekansı |
|
Cemile Eser |
11 |
800-1500 |
18 |
3.70 |
|
Şilan Gül Eser Baltacı |
12 |
100-Uzun at |
24 |
4.17 |
|
Sümeyra Mutlu _ |
12 |
100-Uzun At |
12 |
4.17 |
|
Menekşe Şeker |
12 |
1500 |
12 |
3.70 |
|
Esin Avcı |
12 |
800-1500 |
36 |
3.85 |
|
Fatma Baştuğ |
12 |
1200 |
12 |
4.17 |
|
Tuğçe Koçali |
12 |
75 |
3 |
4.35 |
|
Meral Korkmaz |
12 |
800-1500 |
36 |
4.17 |
|
Özlem Kaya |
12 |
800-1500 |
36 |
4.17 |
|
Ebru Altan |
12 |
800-1500 |
24 |
4.00 |
|
Melike Aslan |
12 |
800-1500 |
36 |
3.85 |
|
Hüiya Acar |
12 |
1500 |
24 |
4.35 |
|
Elif Yıldırım |
12 |
100-200 |
18 |
4.55 |
|
Gizem Öztaş |
12 |
75 |
24 |
4.17 |
|
ORT. |
|
|
|
4.13 |
|
S.S. |
|
|
|
0.23 |
|
Hilal Doğru |
13 |
1500 |
24 |
4.00 |
|
Burcu Baharkul |
13 |
Uzun At-Eng |
54 |
3.85 |
|
Gülcan Mıngır |
13 |
800-1000 |
36 |
4.55 |
|
İclal Kaçmaz |
13 |
800-1500 |
36 |
3.85 |
|
Merve Çalışkan |
13 |
100-200 |
18 |
4.35 |
|
Hanife Toker |
13 |
100-200 |
30 |
3.70 |
|
Merve Yamacı |
13 |
200-300-Uzun At-75m.Eng |
36 |
4.17 |
|
ORT. |
|
|
|
4.07 |
|
S.S. |
|
|
|
0.30 |
|
Leyla Kömür |
14 |
800-1500 |
36 |
3.70 |
|
Elif Torun |
14 |
800 |
36 |
4.35 |
|
Hatice Gezgin |
14 |
800-1500 |
36 |
3.45 |
|
Dilek Çimenkaya |
14 |
800-1500 |
24 |
3.70 |
|
Fatma Bati |
14 |
1500-3000 |
36 |
4.55 |
|
Nilgün Aydoğmuş |
14 |
800-1500 |
42 |
4.00 |
|
ORT. |
|
|
|
3,96 |
|
S.S. |
|
|
|
0.42 |
|
Seyhan Doğan |
16 |
100-Uzun at |
96 |
4.17 |
|
Selin Erdoğdu |
16 |
100-200 |
48 |
4.55 |
|
ORT. |
|
|
|
4.36 |
|
S.S. |
|
|
|
0.27 |
|
GENEL ORT. |
|
|
|
4.10 |
|
S.S. |
|
|
|
0.27 |
Tablo 7'de yaş gruplarına göre kız atletlerin 25-30 m'ler arasındaki adım
frekansı ortalama ve standart sapma değerleri verilmiştir.
Tablo 7 : Erkeklerin yaş gruplarına göre 25-30 metreler arasındaki adım frekansı ortalama ve standart sapma değerleri.
|
Adı Soyadı |
Resmi |
Gerçek |
yaş Branş |
Ant Yaşı |
Adım |
|
|
Yaş (yıl) |
(yıQ |
l) |
(Ay) |
Frekansı ı |
|
Kazım Akkoyun |
11 |
11 |
1500 |
24 |
4.17 |
|
Zafer Bekir |
12 |
12 |
Kros-1500 |
24 |
4.55 |
|
Tolga Ediz |
11 |
12 |
75 m |
36 |
4.55 |
|
Murat Işık |
12 |
12 |
800 m |
24 |
4.76 |
|
Mehmet Akkoyun |
12 |
12 |
800-1500 |
24 |
4.17 |
|
ORT. |
|
|
|
|
4.51 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.25 |
|
Mehmet Akif Ekici |
13 |
13 |
Gülle |
96 |
4.35 |
|
Anıl Şenova |
13 |
13 |
Uzun Atlama |
8 |
3.57 |
|
Abdurrahim Aydın |
13 |
13 |
1500 |
12 |
4.00 |
|
Şaban Ablak |
11 |
13 |
1500 |
12 |
4.35 |
|
ORT. |
|
|
|
|
4.47 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.37 |
|
Ahmet Ören |
14 |
14 |
800-1500 |
9 |
3.85 |
|
Murat Taşdemir |
14 |
14 |
1500-3000 |
24 |
4.35 |
|
Emrah Çoban |
12 |
14 |
800-1500 |
12 |
4.17 |
|
Medeni Demir |
12 |
14 |
800-1500-2000-3000 |
24 |
4.00 |
|
Rıdvan Komi |
11 |
14 |
800-1500-2000-3000 |
24 |
4.55 |
|
ORT. |
|
|
|
|
4.18 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.28 |
|
Mufdat Öztürk |
15 |
15 |
800-1500-2000 |
24 |
5.00 |
|
Mehmet Y Yılmaz |
14 |
15 |
Kros-800 |
24 |
4.35 |
|
Fırat Koçlardan |
13 |
15 |
800-2000 |
36 |
4.35 |
|
Harun Dere |
13 |
15 |
800-1500-2000-3000 |
|
3.85, |
|
Vedat Günen |
13 |
15 |
2000 |
24 |
4.55 |
|
Yakup Ürg0n |
13 |
15 |
800-1500-2000 |
24 |
3.57 |
|
Fecri Kaya |
13 |
15 |
800-1500 |
60 |
4.35 |
|
ORT. |
|
|
|
|
4.29 |
|
S.S. |
|
|
. |
|
0.46 |
|
Sedat Günen |
15 |
16 |
800-3000 |
24 |
4.00 |
|
Cemal Yusufoğlu |
14 |
17 |
2000 |
5 |
4.00 |
|
ORT. |
|
|
|
|
4.00 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.00 |
|
GENEL ORT. |
|
|
|
|
4.23 |
|
S.S. |
|
|
|
|
0.35 |
Tablo
8'de kız atletlerin yaş gruplarına göre 40 m sürat testinin ilk 20., 25., 30.,
35. ve 40. metrelerdeki hız değerlerinin aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri
verilmiştir.
Tablo 8 : Kız atletlerin yaş gruplarına göre 40 m sürat
testinin ilk 20., 25., 30., 35. ve 40. metrelerdeki hız değerlerinin aritmetik
ortalama ve standart sapma değerleri.
|
|
|
|
|
|
|
Hız (cm/sn) |
|
||||||||
|
Adı Soyadı |
Yaş
|
Branş
|
Ant
|
20 m |
25 m |
30 m |
35 m |
40 m |
|||||||
|
|
(Yıl) |
|
Yaşı (Ay) |
h¢ |
h¢ |
h¢ |
h¢ |
h¢ |
|||||||
|
Cemile Eser |
11 |
800-1500 |
18 |
5.63 |
6.58 |
- |
- |
- |
|||||||
|
Şilan Gül Eser Baltacı |
12 |
100-Uzun at |
24 |
6.10 |
6.49 |
7.94 |
7.46 |
8.62 |
|||||||
|
Sümeyra Mutlu |
12 |
100-Uzun At |
12 |
5.88 |
6.41 |
7.69 |
- |
- |
|||||||
|
Menekşe Şeker |
12 |
1500 |
12 |
5.75 |
6.02 |
8.47 |
6.41 |
8.47 |
|||||||
|
Esin Avcı |
12 |
800-1500 |
36 |
5.17 |
6.58 |
6.41 |
6.02 |
6.94 |
|||||||
|
Fatma Baştuğ |
12 |
1200 |
12 |
5.63 |
6.17 |
7.69 |
- |
- |
|||||||
|
Tuğçe Koçali |
12 |
75 |
3 |
5.81 |
6.10 |
7.81 |
6.85 |
7.81 |
|||||||
|
Meral Korkmaz |
12 |
800-1500 |
36 |
5.49 |
6.58 |
6.41 |
|
|
|||||||
|
Özlem Kaya . |
12 |
800-1500 |
36 |
6.02 |
6.41 |
8.62 |
6.85 |
10.20 |
|||||||
|
Ebru Altan |
12 |
800-1500 |
24 |
5.46 |
- |
- |
- |
- |
|||||||
|
Melike Aslan |
12 |
800-1500 |
36 |
5.48 |
7.35 |
6.61 |
- |
- |
|||||||
|
Hülya Acar |
12 |
1500 |
24 |
5.36 |
5.88 |
7.04 |
7.14 |
6.58 |
|||||||
|
Elif Yıldırım |
12 |
100-200 |
18 |
6.12 |
6.67 |
8.62 |
7.58 |
7.58 |
|||||||
|
Gizem Öztaş |
12 |
75 |
24 |
6.12 |
6.25 |
8.77 |
7.69 |
11.6.3 |
|||||||
|
ORT. |
|
|
|
5.72 |
6.41 |
7.68 |
7.00 |
8.48 |
|||||||
|
S.S. |
|
|
|
0.32 |
0.38 |
0.87 |
0.58 |
1.70 |
|||||||
|
Hilal Doğru |
13 |
1500 |
24 |
6.25 |
6.10 |
8.93 |
8.33 |
9.80 |
|||||||
|
Burcu Baharkul |
13 |
Uzun
At- Eng |
54 |
6.21 |
6.10 |
7.81 |
8.77 |
9.09 |
|||||||
|
Gülcan Mıngır |
13 |
800-1000 |
36 |
5.99 |
- |
- |
- |
- |
|||||||
|
İclal Kaçmaz |
13 |
800-1500 |
36 |
5.62 |
6.17 |
- |
- |
- |
|||||||
|
Merve Çalışkan |
13 |
100-200 |
18 |
6.17 |
6.17 |
8.77 |
8.20 |
8.20 |
|||||||
|
Hanife Toker |
13 |
100-200 |
30 |
5.85 |
6.85 |
6.67 |
- |
- |
|||||||
|
Merve Yamacı |
13 |
200-300-Uzun
At-75m.Eng |
36 |
6.17 |
6.67 |
7.94 |
8.33 |
9.80 |
|||||||
|
ORT. |
|
|
|
6.04 |
6.34 |
8.02 |
8.41 |
9.22 |
|||||||
|
S.S. |
|
|
|
4.23 |
0.33 |
0.90 |
0.25 |
0.76 |
|||||||
|
Leyla Kömür |
14 |
800-1500 |
36 |
5.48 |
6.67 |
6.67 |
- |
- |
|||||||
|
Elif Torun |
14 |
800 |
36 |
5.67 |
6.67 |
- |
- |
- |
|||||||
|
Hatice Gezgin |
14 |
800-1500 |
36 |
5.76 |
6.58 |
7.81 |
6.58 |
8.62 |
|||||||
|
Dilek Çimenkaya |
14 |
800-1500 |
24 |
5.80 |
6.02 |
7.58 |
- |
- |
|||||||
|
Fatma Bati |
14 |
1500-3000 |
36 |
5.92 |
6.25 |
9.26 |
6.25 |
7.81 |
|||||||
|
Nilgün Aydoğmuş |
14 |
800-1500 |
42 |
5.88 |
6.49 |
6.94 |
- |
- |
|||||||
|
ORT. |
|
|
|
5.75 |
6.45 |
7.65 |
8.41 |
8.22 |
|||||||
|
As. |
|
|
|
0.16 |
0.26 |
1.01 |
0.23 |
0.57 |
|||||||
|
Seyhan Doğan |
16 |
100-Uzun at |
96 |
6.37 |
6.67 |
9.43 |
- |
- |
|||||||
|
Selin Erdoğdu |
16 |
100-200 |
48 |
6.15 |
6.25 |
7.69 |
10.20 |
10.20 |
|||||||
|
ORT. |
|
|
|
6.26 |
6.46 |
8.56 |
10.20 |
10.20 |
|||||||
|
S.S. |
|
|
|
0.15 |
0.29 |
1.23 |
0.00 |
0.00 |
|||||||
Tablo 9'da erkek
atletlerin yaş gruplarına göre 40 m sürat testinin ilk 20., 25., 30., 35. ve 40.
metrelerdeki hız değerlerinin aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri
verilmiştir.
Tablo 9 : Erkek
atletlerin yaş gruplarına göre 40 m. sürat testinin ilk 20., 25., 30., 35. ve 40.
|
metrelerdeki hız değerlerinin aritmetik ortalama
ve standart |
sapma |
değerleri. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
Hız (cm/sn) |
|
|
|
Adı Soyadı Resmi Yaş (yıl) |
Gerçek yaş (yıl) |
Branş |
Ant Yap (ay) |
20. m hız |
25. m hız |
30 m. hız |
35.m hız |
40 m. hız |
|
Kazım Akkoyun 11 |
11 |
1500 |
24 |
5.92 |
6.33 |
7.81 |
7.25 |
10.42 |
|
Zafer Bekir 12 |
12 |
Kros-1500 |
24 |
5.99 |
5.95 |
8.47 |
8.62 |
8.62 |
|
Tolga Ediz 11 |
12 |
75 m |
36 |
6.37 |
5.88 |
8.20 |
8.77 |
11.11 |
|
Murat Işık 12 |
12 |
800 m |
24 |
5.52 |
6.02 |
7.81 |
6.67 |
6.58 |
|
Mehmet Akkoyun 12 |
12 |
800-1500 |
24 |
5.71 |
6.58 |
6.85 |
7.69 |
9.09 |
|
ORT. |
|
|
|
5.90 |
6.11 |
7.83 |
7.94 |
8.85 |
|
S.S. |
|
|
|
0.37 |
0.32 |
0.71 |
0.97 |
1.86 |
|
Mehmet Akif Ekici 13 |
13 |
Gülle |
96 |
6.51 |
6.17 |
7.69 |
8-.33 |
8.06 |
|
Anıl Şenova 13 |
13 |
Uzun Atlama |
8 |
6.47 |
6.67 |
- |
|
|
|
Abdurrahim Aydın 13 |
13 |
1500 |
12 |
6.39 |
6.49 |
- |
|
|
|
Şaban Ablak 11 |
13 |
1500 |
12 |
6.06 |
6.67 |
7.69 |
|
|
|
ORT. |
|
|
|
6.36 |
6.50 |
7.69 |
8.33 |
8.06 |
|
S.ş. |
|
|
|
0.21 |
0.23 |
0.00 |
0.00 |
0.00 |
|
Ahmet Ören 14 |
14 |
800-1500 |
9 |
6.51 |
6.10 |
8.47 |
9.62 |
9.43 |
|
Murat Taşdemir 14 |
14 |
1500-3000 |
24 |
5.90 |
6.25 |
7.46 |
7.81 |
8.62 |
|
Emrah Çoban 12 |
14 |
800-1500 |
12 |
6.67 |
6.67 |
7.94 |
10.20 |
12.82 |
|
Medeni Demir 12 |
14 |
800-1500-2000-3000 |
24 |
6.49 |
6.25 |
8.20 |
8.33 |
10.87 |
|
Rıdvan Komi 11 |
14 |
800-1500-2000-3000 |
24 |
6.51 |
6.02 |
|
|
|
|
ORT. |
|
|
|
6.42 |
6.26 |
8.02 |
8.99 |
10.44 |
|
S.S. |
|
|
|
0.30 |
0.25 |
0.43 |
1.11 |
1.84 |
|
Mufdat Öztürk 15 |
15 |
800-1500-2000 |
24 |
6.29 |
6.10 |
8.20 |
8.47 |
10.42 |
|
Mehmet Yücel Yılmaz 14 |
15 |
Kros-800 |
24 |
6.47 |
6.49 |
|
|
|
|
Fırat Koçlardan 13 |
15 |
800-2000 |
36 |
6.33 |
6.17 |
8.06 |
8.93 |
9.80 |
|
Harun Dere 13 |
15 |
800-1500-2000-3000 |
|
6.15 |
|
|
|
|
|
Vedat Günen 13 |
15 |
2000 |
24 |
6.17 |
6.85 |
6.76 |
8.20 |
8.62 |
|
Yakup Ürgün 13 |
15 |
800-1500-2000 |
24 |
5.59 |
6.49 |
|
|
|
|
Fecri Kaya 13 |
15 |
800-1500 |
60 |
6.04 |
6.33 |
7.14 |
8.62 |
9.43 |
|
ORT. |
|
|
|
6.15 |
6.41 |
7.54 |
8.56 |
9.57 |
|
S.S. |
|
|
|
0.28 |
0.27 |
0.70 |
0.30 |
0.75 |
|
Sedat Günen 15 |
16 |
800-3000 |
24 |
6.47 |
6.33 |
- |
|
|
|
Cemal Yusufoğlu 14 |
17 |
2000 |
5 |
6.39 |
6.85 |
7.58 |
8.77 |
11.11 |
|
ORT. |
|
|
|
6.43 |
6.59 |
7.58 |
8.77 |
11.11 |
|
S.S. |
|
|
|
0.06 |
0.37 |
0.00 |
0.00 |
0.00 |
Sprint sürati, yukarıda da belirtildiği gibi adım
sıklığı ve adım uzunluğu parametreleriyle ilgilidir. Öyle ki süratin bu iki
özelliğin birbiriyle kurduğu ilişki düzeyine bağlı olduğunu belirleyen çalışmalar
bulunmaktadır (Yalçıner ve Sarpyener, 1990). Yapılan çalışmalar daha iyi
performans sergileyen sprinterterin adım uzunluğu, adım sıklığı ve maksimal
sürate ulaşma mesafelerinin daha yüksek olduğunu gösterir niteliktedir
(Gambetta, 1991; Açıkada ve ark.; 1991; May, 2000; Bağırgan, 1992). Gözlemler
adım sıklığının artmasıyla birlikte adım uzunluğunun, adım uzunluğunun
artmasıyla da adım sıklığının azaldığını göstermekte ve her sprinterde kişiye
özel bu iki parametre optimum oranda birleşmektedir (Açıkada ve Alpar, 1990).
Koşu adımının
yere kontak fazı sırasında sporcunun yere uyguladığı itme kuvvetinin direk
sonucuyla meydana gelen sprint süratindeki artış adım sıklığını etkilemektedir (Mero
ve ark., 1981; Mero ve Komi, 1986). Sprint koşularında bir sprinterin özellikle
bacak kaslarının itici kuvvetinin geliştirilmesi verimin belirlenmesinde önemli
bir faktör olduğu görüşü hakimdir. İtme kuvveti = Güç x Zaman olduğundan daha
yüksek itiş gücü, daha yüksek itme kuvveti ve daha büyük hız değişimi
sağlayacaktır. Buradaki ilişki, itme kuvveti-momentum ilişkisi olarak
açıklanmakta ve uygulanan itme kuvvetinin büyüklüğü hızdaki değişimi
belirlemektedir. Uygulanan gücün büyüklüğü kasların (özellikle kalça ve diz
ekstensörleri, plantar fleksörü içeren bacak ekstensör kasları) kuvvetleriyle
ilişkilidir (Alexander, 1989). Tam bir fule sırasında kaslar vücut üyelerini
farklı şekillerde farklı hareket genişliklerinde hareket ettirerek şokları emer
ve dış etmenlerle etkileri amortize eder. Ayrıca eklemleri dengede tutarak en
iyi şekilde uygulanacak kuvveti belirler (Chu ve Korchemny,1989). Yere kontak
fazında büyük bir dikey güç varken yatay güç küçüktür. Yere vuruş fazında yatay
frenleme gücü ve frenleme zamanı hız kaybından kaçınmak için çok kısa
olmalıdır. Böylelikle hedef frenleme fazında olduğu kadar dikey ve ileri gidiş
fazında da olduğu kadar yatay bileşke kuvvet oluşturmaktır (Mero ve ark., 1992).
Ayağın yerle olan temas süresi içerisinde, maksimal kuvvetin uygulanması için
zaman yoktur. Bu nedenle süratin artması için yere bacaklar yoluyla uygulanan
kuvvet, hızlanmayla birlikte kısalan yerle temas süresi içerisinde giderek
artmıyorsa sporcunun daha hızlı koşabilmesi meydana gelmeyecektir (Açıkada ve
Ergen, 1990). Üst düzey sprinterlerin diğer sprinterlere göre daha yüksek adım sıklıkları
zeminde önemli seviyede daha az zaman harcamaları nedeniyle meydana
gelmektedir. Orta düzeyde sprinterler ise, yere dokunma sırasında ayaklarını
vücutlarından öne çok uzağa yerleştirdikleri için havalanışta aşırı üst ve alt
bacak ekstensiyonu sergilemektedir (Bowerman ve Freeman, 1991).
Bu sayılan özellikler nedeniyle; çocuk ve gençlerde sprint yeteneğinin geliştirilmesinde önemli bir sınırlayıcı etken gibi görünen ayak ve bacak mekaniğinin doğru şekilde uygulanması önem kazanmaktadır. Bu nedenle bu yaş guruplarında, kol ve bacak tekniklerinin geliştirilmesinde, ayağın yeri itişi, daha önemlisi ayağın yere konma evresinde, ayak bileğinin fonksiyonlarının doğru şekilde öğretilmesi önemlidir. Ayağın yeri kepçeleyerek kavraması ve böylece hız kaybının engellenmesi, ayağın adım siklüsü sırasında takip ettiği yol, bacağın hemen itiş sonrası ve gövde önündeki hareketleri ayrı ayrı öğretilmeli ve doğru mekanik kavramların yansıdığı teknik geliştirilmelidir.
Tablo 10: 7,-16 yaş grubu erkek ve
kızların hızlı başlangıçla elde edilen 20 m koşu süreleri (sn) (Mero, 1998).
|
Yaş (yıl) |
Çok
yüksek |
Erkekler Yüksek |
Orta |
Düşük |
Çok
yüksek |
Kızlar Yüksek |
Orta |
Düşük |
|
7 |
3,40 |
3,60 |
4,10 |
4,10 üzeri |
3,40 |
3,60 |
4,10 |
4,10 üzeri |
|
8 |
3,20 |
3,35 |
3,90 |
3,90 üzeri |
3,20 |
3,45 |
3,90 |
3,90 üzeri |
|
9 |
3,10 |
3,30 |
3,70 |
3,70 üzeri |
3,10 |
3,30 |
3,70 |
3,70 üzeri |
|
10 |
2,90 |
3,15 |
3,60 |
3,60 üzeri |
2,95 |
3,15 |
3,60 |
3,60 üzeri |
|
11 |
2,80 |
3,00 |
3,45 |
3,45 fi?eri |
2,80 |
3,00 |
3,45 |
3,45 üzeri |
|
12 |
2,65 |
2,$5 |
3,30 |
3,30 üzeri |
2,65 |
2,85 |
3,30 |
3,30 üzeri |
|
13 |
2,40 |
2,65 |
3,10 |
3,10 üzeri |
2,45 |
2,65 |
3,10 |
3,10 üzeri |
|
14 |
2,30 |
2,45 |
2,90 |
2,90 üzeri |
2,40 |
2,50 |
3,10 |
3,1 û üzeri |
|
15 |
2,20 |
2,35 |
2,80 |
2,80 üzeri |
2,35 |
2,45 |
3,05 |
3,05 üzeri |
|
16 |
2,15 |
2,30 |
2,75 |
2,75 üzeri |
2,30 |
2,40 |
3,00 |
3,00 üzeri |
Tablo 11 : 7-14 yaş grubu erkek ve kızların 50 m koşu
testi sonuçları (sn) (Mero, 1998).
|
Yaş (yıl) |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
1 2 |
13 |
14 |
|
Erkekler Yüksek |
9,3 |
10,3 |
11,3 |
12,3 |
13,3 |
14,3 |
15,3 |
16,3 |
|
Orta |
10,5 |
11,5 |
12,5 |
13,5 |
14,5 |
15,5 |
16,5 |
17,5 |
|
D0şük |
11,3 |
12,3 |
13,3 |
14,3 |
15,3 |
16,3 |
17,3 |
18,3 |
|
Kızfar Yüksek |
9,4 |
10,4 |
11,4 |
12,4 |
13,4 |
14,4 |
15,4 |
16,4 |
|
Orta |
10,5 |
11,5 |
12,5 |
13,5 |
14,5 |
15,5 |
16,5 |
17,5 |
|
Düşük |
11,6 |
12,6 |
13,6 |
14,6 |
15,6 |
16,6 |
17,6 |
18,6 |
Bu çalışma
sonucunda elde edilen verilerle Tablo 10 ve 11'deki literatür verileri
karşılaştırıldığında, erkek ve kızlarda birkaç atlet dışında diğer tüm
atletlerin orta seviyede veya orta seviyeden biraz daha iyi durumda oldukları
görülmektedir. Bu sonucun birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabileceği göz
önünde bulundurularak adım uzunluğu ve adım frekansının aynı oranda optimal düzeyde
geliştirilmesinin sporcuların birçok bireysel özelliklerinin yanında esneklik,
özel dayanıklılık, teknik, kuvvet, sürat ve koordinasyon çalışmalarına bağlı
olduğu unutulmamalıdır. Sporcunun iyi bir sprint performansı sergileyebilmesi
için uygulama boyutuyla bu işin bizzat içerisinde bulunan kişilerin, ergenlik
öncesi, ergenlik dönemi ve sonrasındaki çocukların büyüme ve gelişimlerine
bağlı olarak meydana gelen değişimlerden haberdar olmaları ve her dönemde ne
gibi antrenman yaklaşımlarında bulunmaları gerektiği konusunda, tecrübelerden çok bilimsel anlamda kendilerini
sürekli oiarak yenilemeleri gerekmektedir. Böylelikle sürate dayalı
disiplinlerde bu sporcularda uygun periyotlama yapılarak aşırı kassal
yorgunluğa (bazı durumlarda sakatlık), biyodinamik yapıda ve hareket ritminde
aşırı değişime meydan verilmeksizin uygun morfolojik ve fonksiyonel özelleşme
süreci sağlanmalıdır.
KAYNAKÇA
Açıkada C., Yazıcıoğlu M.
& Arıtan S. (1991). E9it Atletlerin Performans Analizi. Hacettepe Üniversitesi
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu Yayını. Yayın No:2.
Açıkada, C. ve Alpar, R.
(1990). 100 m. koşusunun matematik modeli. Ankara : Hacettepe Üniversitesi. I.
Ulusal Spoi- Bilirnleri Serrapozyurırau Büdirüeri. 15-18 Mart,
366-375.
Açıkada, C. ve Ergen, E.
(1990). Bilim ve Spor. Ankara: Büro-Tek Ofset Matbaacılık. Akgün, N. (1992). Egzersiz
Fizyolojisi. Izmir : Ege Üniversitesi Basımevi.
Alexander,
M. J. L. (1989). The relationship between muscle strenght and sprint kinematics
in elite sprinters. Canadian Journal of Sports
Science. 14(3), 148-157.
Arıtan, S.
(1994). Fule Uzunlukları ve Ağırlık Merkezi Hızının Belirienmesinde Kul.lanılan
Değişik Ölçüm Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Teai. Hacettepe Üniversitesi. Sağiık Bilimleri Enstitüsü.
Astrand, P O. & Rodalh, K. (1986). Textbook oi Work Physiology. New
York: McGraw Hill.
Aura, O. & Komi, P V
(1986). Effects of prestretch intensity on mechanical efficiency of positive
work and on elastic behavior of skeletal muscle in SSC exercise. Int J Sports Med.
7(3), 137-43.
Bağırgan T (1992). Erkek
Sprinterler için 100m Veriminin Incelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi 2. Spor Bilinıleri Ulusal 6(ongresi
Bildirileri. 20-22 Kasım, 164-171.
Bencke, J., Damsgaard, R.,
Saekmose, A., Jorgensen, F, Jogensen, K. & Klausen, K. (2002). Anaerobic
power and muscle strength characteristics of 11 years old elite and non-elite boys
and girls from gymnastics, team handball, tennis and swimming. Scandinavian
Journal of Medicine & Science in Sports. 12, 171-178.
Bosco, C.,
Tihanyi, J., Komi, P V., Fekete, G. & Apor, P (1982). Store and recoil of
elastic energy in slow and fast types of human skeletal muscles. Acia Physiol
Scand. 116(4), 343-49.
Bowerman,
W. J. & Freeman, W. H. (1991). High Peri`ornıance Training for Track and
Field. Illinois : Champaign Leisure Press.
Chu D. &
Korchemny R. (1989).- Sprinting Stride Actions. Analysis and
Evaluation. NSCA Journal. 11 (6): 6-8, 81-85.
Dick, F
W. (1980). Sports Training Principles. London : Lepus Books.
Enoka, R.
M. (1988). IVeuromechanical Basis of K'ınesiology. (Second Edition). USA: Human
Kinetics.
Fox, E. L., Bowers, R.
W. ve Foss, M. C. (1999). Beden Eğitimi ve Spoıvn Fizyolojik Temelleri. Çev: M.
Cerit. Hakan Yaman (Eds). Ankara: Bağırgan Yayımevi. ,
Gambetta V (1991).
Essential Considerations for the Development of a Teaching Model for the 100
Metres Sprint. New Studies in Athletics. 6 (2): 27-32.
Hay, G. J. (1978). The Biomechanics
of Sports Techniques. N.J. : Prentice-Hall.
Jarver, J. (1991). Sürat
Koşulan ve Bayrak Yanşian (Teori. Teknik. Antrenman). Çev : Goner Güngör. Ankara:
T.C. B.G.S.G.M. Spor Eğitim Dairesi Başkanlığı Yayınları. Letzelter, H. &
Letzelter, M. (1990). M. Kraft Training. Deutschland : Ro ro ro. Sport
Malina, R. M. &
Bouchard, C. (1991). Growth, Maturation and Physical Activity. Illinois: Human
Kinetics Books.
May F T (2000). 100m Sürat
Koşusunun Kinematiği ve Sprint Performansını Etkileyen Faktörler.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. G. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Mero A., Komi P V
& Gregor R. J. (1992). BiVrızchânics of Sprint Running. Sports
Medicine. 13 (6): 376-392.
Mero, A. (1992).
Skeletal muscle fiber characteristics and anaerobic work in pubertal boys
during training. Med. Sci. Sports Exerc. 24, 82.
Mero, A. (1998).
Power and speed training during childhood. Emmanuel `Jan Praagh (Eds). Pediatric
Anaerobic Performance. (pp 241-262) Champaign: Human Kinetics. Mero, A.,
Jaakola, L. & Komi, P V (1991). Relationships between muscle fiber
characteristics and physical performance capacity in trained athletic boys. J
Sports Sci. 9, i61-171.
Mero, A.,
Luthanen, P, Vütasaio, J. T & Komi, P V (1981). Relationships between
maximal running velocity, muscle fiber characteristics, force production and
force relaxation of sprinters. Scandinavian Journal of Sports Science. 3,
16-22.
Mero. A. &
Komi. P V (1986). Force, EMG and elasticity-velocity relationships at submaximal,
maximal and supramaximal running speeds in sprinters. European Journal of Applied Physiology. 55,
553-561.
Muratlı, S. (1997). (;ocuk
ve Spor. Ankara: Bağırgan Yayımevi. Schmolinsky G. (1983). Track and Field. Sportverlag
Berlin. Sebestyen E. (1996). Speed improvement with the speedy-system. New
Studies in Athletics. 11: 2-3; 149-154.
Tabashnik, B. &
Timoschenko, B. (1987). Training of young sprinters. Modem Athlete and Coach.
25 (2), 22-24.
Yalçıner
M. ve Sarpyener K. (1990). Koşu Süratini Etkileyen Bazı Antrenman Parametreleri
Arasındaki Ilişki. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. 1. Spor Bilimleri Ulusal
Sempozyumu Bildirileri, 15-16 Mart, 376-384.
Yayına Hazırlayan :
İlyas DEMİR